Reddingsoperatie bomen oprijlaan Verhildersum in volle gang

Bij Verhildersum is de hersteloperatie van het groen langs de oprijlaan en de singels rondom de gracht in volle gang. Het is een verdrietig beeld, maar met oog op boombehoud en veiligheid bleek dit op advies van diverse experts de beste optie: de bomen aan de oprijlaan moesten getopt worden. De officiële naam daarvoor is 'kandelaberen'.  De bomen waren erg hoog, bevatten veel dood hout en holle takken, en leverden zo gevaar op voor  bezoekers. In de afgelopen paar jaren zijn er al zes bomen langs de oprijlaan omgewaaid of afgebroken. Tijdens recente novemberstormen sneuvelden ook een van de oudste kastanjebomen voor de borg en de oude wilg bij het arbeidershuisje. Wie precies wil weten wat we allemaal doen en welke afwegingen zijn gemaakt, kan dat lezen in het plan Herstel Historisch Groen Verhildersum. 

Gelukkig komt het voorjaar eraan, en de bomen die gesnoeid zijn zullen al snel weer uitlopen. Over enkele jaren hebben ook de bomen aan de oprijlaan weer mooie kruinen. 

Hout oprijlaan diende vroeger voor meubilair, hekwerk en de kachel

Op een zelfvoorzienend landgoed, zoals Verhildersum vroeger was, werden de dubbele rijen bomen langs de oprijlaan om en om eens in de zoveel tijd gekapt. Het hout daarvan werd gebruikt voor allerlei doeleinden; van meubilair tot hekwerk en de verwarming van de panden. Maar dat gebeurt al heel lang niet meer, met tot gevolg dat de bomen hoger en hoger worden, elkaars licht wegnemen en verzwakken.

Het onderhoudsbudget voor monumenten zoals Verhildersum is structureel te laag om het onderhoudsniveau van het groen en de panden op het gewenste niveau te houden. In de afgelopen jaren was een gevaarlijke situatie ontstaan; vandaar de waarschuwingsborden bij de entree van het landgoed. Nu is het gelukt na enige jaren werk voldoende subsidie te vinden om herstelwerkzaamheden aan al het groen uit te voeren. Met dank aan de Gemeente Het Hogeland, Provincie Groningen, de Clevering Meijer Stichting en GRRG-Groen subsidie.

Niet alleen de oprijlaan wordt aangepakt, ook de singels.  Waar bomen verdwijnen planten we ze terug. Rondom de grachten krijgen de paden links en rechts weer mooie rijen met bomen, waar tussendoor de tuin zichtbaar is. 

Ook de kruiden en de bloemen in de tuinen worden herplant

Dankzij de subsidie van het Dinamo Fonds kunnen we nu ook de kruidentuin herstellen. Alle verdwenen kruiden worden herplant. Bovendien planten we in de loop der tijd verdwenen vaste bloeiende planten en omgewaaide bomen in de tuinen terug. Niet alleen de in tuin van de borg maar ook bij de boerderij. Daarmee verbeteren we de biodiversiteit op het landgoed.

Ook de buxushagen worden hersteld waar dat kan. Buxus is kwetsbaar voor schimmels en motten. De gaten in de hagen worden opgevuld. In de kruidentuin zijn de buxushagen – ondanks enkele keren nieuw te zijn aangeplant – helemaal verdwenen. De kruidenvelden krijgen nu randen van cortenstaal, zodat de schelpenpaden ook weer mooi strak gemaakt kunnen worden.

Over een poos zijn de tuinen en de singels mooier dan ze lange tijd waren. 

Gekandelaberde bomen langs de oprijlaan. Inzet is dat ze hierdoor nog enkele decennia behouden kunnen worden. 

Een deel van de stormschade uit november 2023:

Naast diverse bomen in de singels zijn de kastanjeboom voor de borg en de wilgbij het arbeidershuisje gesneuveld. Ook deze worden nu opgeruimd. Eeen deel van de wilg blijft staan, in de hoop dat deze weer doorgroeit.